32 տարի առաջ՝ 1992 թվականի ապրիլի 3-ին, դիվանագիտական ​​հարաբերություններ հաստատվեցին Ռուսաստանի Դաշնության և Հայաստանի Հանրապետության՝ հին պատմություն ունեցող հետխորհրդային երկու նոր պետությունների միջև։ Այս համաձայնագիրը նշանավորեց նոր փուլի սկիզբը մեր երկրների հարաբերություններում, որոնց ժողովուրդները միշտ միմյանց վերաբերվել են ամենաբարեկամական և ջերմ զգացմունքներով։ Այս հիմնական փաստաթղթից ընդամենը մի քանի տարի անց երկու երկրների միջև ստորագրվեց Բարեկամության, համագործակցության և փոխօգնության պայմանագիրը, և դա պատահական չէ։ Այս մասին ասվում է Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպանության տարածած հաղորդագրության մեջ։

«Ռուսաստանը միշտ առանձնահատուկ նշանակություն է տվել բարեկամական կապերի ամրապնդմանը Հայաստանի հետ՝ որպես դաշնակից և կարևոր գործընկեր։ Նաև ընդհանուր ավանդական արժեքներին և ազգային ինքնությանը հավատարիմ մեր ժողովուրդները միշտ բաց և շահագրգռված են եղել փոխադարձ երկխոսության մեջ։ Անցած ժամանակի ընթացքում մենք երկար ճանապարհ ենք անցել: Դրական, կառուցողական փոխգործակցության անգնահատելի փորձ է կուտակվել՝ ի շահ երկու շահագրգիռ կողմերի։

Ռուսաստանը և Հայաստանը ընդհանուր ինտեգրացիոն ասոցիացիաների անդամներ են՝ ԵԱՏՄ, ՀԱՊԿ և ԱՊՀ։ Մենք համագործակցում ենք ՄԱԿ-ի կառույցների և այլ միջազգային ձևաչափերի շրջանակներում: Մեր երկրների միջև տարբեր ոլորտներում գործում են շուրջ երկու հարյուր համագործակցության համաձայնագրեր։ Երկկողմ համագործակցության բազմաթիվ մեխանիզմներ կան գրեթե բոլոր ոլորտներում՝ տնտեսական և ռազմատեխնիկականից մինչև միջտարածաշրջանային կապեր և երիտասարդական ֆորումներ։

Առանձին-առանձին կցանկանայի ընդգծել փոխգործակցությունը մշակույթի, կրթության և գիտության ոլորտներում։ Մշակույթի քաղաքակրթական «կամուրջի» միջոցով միջազգային հարաբերությունների բարոյական հիմքերի ամրապնդմանն ուղղված ջանքերը նշանակալի ներդրում են իրական գործընկերության համար պայմաններ ստեղծելու գործում: Բավական է հիշել ռուս-հայկական համատեղ ժառանգությունը հարստացնող այնպիսի խորհրդանշական, ականավոր գործիչների, ինչպիսիք են ծովանկարիչ Ի.Կ.Այվազովսկին, բանաստեղծ Է.Ա.Չարենցը, կոմպոզիտորներ Ա.Ա.Սպենդիարովը, Ա.Ի.Խաչատուրյանը, Ա.Ա. հայտնի դեմքեր։

Մեր ընդհանուր պատմության մեջ առանձնահատուկ տեղ են զբաղեցնում Ռուսական կայսրության և Խորհրդային Միության ականավոր զորավարները՝ Դ.Ա.Դելյանովը, Մ.Պ.Լազարևը, Ի.Խ.Բաղրամյանը, Ի.Ս.Իսակովը, Ա.Խ.Բաբաջանյանը, Ս.Ա.Խուդյակովը։ Մեր հարաբերությունների համալիրում շատ կարևոր դեր է խաղում նաև անվտանգության ոլորտը։ Ռուսական 102-րդ ռազմակայանը և ռուս սահմանապահների առկայությունը շարունակում են անգնահատելի գործոն մնալ Հայաստանում և ընդհանուր առմամբ Հարավային Կովկասում կայունություն ապահովելու համար։

Տնտեսական ոլորտում համագործակցությունը դինամիկ է զարգանում. Ռուսաստանը Հայաստանի խոշորագույն առևտրային գործընկերն է՝ ընդհանուր 35,4 տոկոս մասնաբաժինով արտաքին առևտրում, ինչպես նաև հիմնական ներդրողն է՝ ավելի քան 40 տոկոս մասնաբաժնով։ Երկկողմ ապրանքաշրջանառության ընդհանուր ծավալը 2023 թվականի 11 ամիսների ընթացքում կազմել է 6,3 մլրդ դոլար (նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ ավելանալով 40,8%-ով)։ Ավելի քան 40 խոշոր ձեռնարկություններ՝ ռուսական կապիտալի 100 տոկոսով կամ մասնակի մասնակցությամբ, գործում են հանրապետության տնտեսության առաջատար ոլորտներում, և նրանցից շատերը Հայաստանի խոշորագույն հարկատուներն ու գործատուներն են։

Հայաստանի նախորդ տարվա բարձր տնտեսական ցուցանիշները (ՀՆԱ-ի աճը կազմել է մոտ 8%), շատ փորձագետների կարծիքով, մեծապես պայմանավորված են Ռուսաստանի հետ համագործակցությամբ, ինչպես նաև ԵԱՏՄ-ին անդամակցությամբ։

Այս տարվա հունվարի 1-ից Միության նախագահությունը Մոսկվայից անցավ Երևանին։ Գոհունակությամբ նշում ենք, որ ՀՀ վարչապետ Ն.Վ.Փաշինյանի կողմից ԵԱՏՄ պետությունների ղեկավարներին ներկայացված Հայաստանի նախագահության առաջնահերթ ուղղությունները մեծապես համահունչ են եվրասիական տնտեսական ինտեգրման վերաբերյալ մեր տեսակետներին։ Ռուսաստանի Դաշնությունն իր հերթին աջակցում է իր գործընկերոջ ոգուն արդյունավետ աշխատանքի համար և պատրաստ է նրան ցուցաբերել բոլոր անհրաժեշտ օգնությունը։

Շատ բան է փոխվել վերջին տասնամյակների ընթացքում։ Փոխվել են և՛ իրենք երկրները, և՛ աշխարհը, որտեղ մենք ապրում ենք։ Ցավոք սրտի, մեր հաղորդակցության մեջ կան հակասություններ և փոխադարձ պահանջներ։ Բայց երկկողմ հարաբերությունների հիմքը մնում է նույնը։ Ռուսաստանի և Հայաստանի միջև սերտ դաշնակցային կապեր, փոխգործակցություն բոլոր ոլորտներում. ահա թե ինչն է համապատասխանում ինչպես ռուսների, այնպես էլ հայերի հիմնարար, իրական շահերին: Մենք վստահ ենք, որ Մոսկվայի և Երևանի միջև ուղիղ երկխոսության արդյունքում կուտակված անհավասարակշռությունների շտկումը և «դաշնակցային նորմալությանը» վերադարձը ոչ միայն հնարավոր է, այլև միակ ողջամիտ լուծումը»։