Ոսկեպարի ցեղասպանությունը, Խորհրդային բանակը, ադրբեջանական ՕՄՕՆ-ը. այսպիսի վերտառությամբ հոդված է հրապարակել միջազգային Greek City Times-ը։

Հոդվածը թարգմանված ներկայացնում ենք ստորև․

 

1991 թվականի մայիսի 5-ի լույս 6-ի գիշերը Խորհրդային Ադրբեջանի տարածքում տեղակայված Խորհրդային զորքերի 4-րդ բանակի և ադրբեջանական ՕՄՕՆ-ի ստորաբաժանումները, օգտագործելով ուղղաթիռներ, տանկեր և ծանր հրետանի, արգելափակել են Ոսկեպար գյուղի մուտքերը և մտել գյուղ։ Գյուղ մտած խորհրդային բանակի և ադրբեջանական ՕՄՕՆ-ի ստորաբաժանումները պայթեցրել են մեկ մեքենա, ինչի հետևանքով զոհվել է երկու, ծանր վիրավորվել 7 խաղաղ բնակիչ։

 

Տեղեկանալով Ոսկեպարում տեղի ունեցածի մասին՝ ոստիկանության Նոյեմբերյանի շրջանային բաժնի 20 ոստիկաններ և երեք քաղաքացիներ բնակիչներին պաշտպանելու նպատակով անտառի միջով փորձել են ներթափանցել գյուղ։ Նրանցից 11-ը դաժանաբար սպանվել են, իսկ մնացածը բռնվել և տեղափոխվել են Ադրբեջանական ԽՍՀ Կիրովաբադ (Գանձակ, Գյանջա) քաղաքի բանտ, որտեղ ևս երեք մարդ մահացել է։ Խորհրդային զորքերի ստորաբաժանումները գերեվարել և ադրբեջանական ՕՄՕՆ-ին են հանձնել գյուղում գտնվող և բնակավայրը հսկող 45 հայ ոստիկանների, որոնք նույնպես ադրբեջանական բանտում ենթարկվել են խոշտանգումների։

 

Մայիսի 8-ին խորհրդային բանակի հրետակոծության հետեւանքով Ոսկեպար գյուղից զոհվել է եւս երեք խաղաղ բնակիչ։

 

Ոսկեպար տանող ճանապարհն այսօր տարբերվում է իր անցյալից. Արթնացող բնությունը՝ ծաղկած ծառերով, փարթամ կանաչապատումով, մեղմ զեփյուռով, չի համապատասխանում այն մութ օրվա մթնոլորտին, երբ հանցագործությունը կատարվել է։

 

33 տարի առաջ՝ 1991թ. մայիսի 6-ի լուսադեմին, ոստիկանության Նոյեմբերյանի բաժնի 20 սպա և նրանց 3 ուղեկիցներն ընկան Խորհրդային բանակի և ադրբեջանական ՕՄՕՆ-ի (Հատուկ նշանակության միլիցիայի ստորաբաժանման) ստեղծած ծուղակը։

 

Ոստիկանության այն ժամանակվա Բագրատաշենի բաժնի պետ Կարեն Անտոնյանը ծառայում էր Վանաձորի ոստիկանության հատուկ ստորաբաժանումում։

 

«Տղերքը գիշերը ճամփա ընկան, Նոյեմբերյանից Ոսկեպար կես ժամ ճանապարհ էր, բայց բոլոր ճանապարհները փակ էին, թնդանոթների, գնդացիրների, տանկերի արյունարբու «աչքերից» անգամ մի աննշան շարժում չվրիպեց, իսկ ոստիկաններին երկար, դժվարին ճանապարհները լեռներով ու անտառներով: Նրանք քայլեցին մոտ վեց ժամ: Շատերը նոր էին վերադարձել Ոսկեպարից հոգնած-չքնած: Արևածագին նրանք հասան գյուղ: Հանկարծ սկսվեց սարսափը, միաժամանակ՝ առջևից, թիկունքից և կողքերից, ավտոբուսը կրակի տակ է ընկել գնդացիրներից և ինքնաձիգներից, բոլոր ապակիները ջարդվել են, ավտոբուսի ներսում պայթել է նռնակ։ Կրակը ոչ մի վայրկյան չի դադարել։

 

Տղաներից երկուսը դուրս թռան ավտոբուսից, բայց անմիջապես սպանվեցին, կրակը անդադար շարունակվեց քսան րոպե, երբեմն ռուսերեն հայհոյանքներ էին լսվում, Հրանտը մի քանի անգամ ռուսերեն բղավում էր՝ մի՛ կրակեք, սա ոստիկանությունն է։ Ի պատասխան կրակը սաստկացավ, հետո Շախոն միացավ Հրանտին, նրանք բղավեցին՝ պահանջելով դադարեցնել կրակը։

 

Վերջապես կրակը դադարեց, և ինչ-որ մեկը հրամայեց.

 

- Դուրս եկեք առանց զենքի, ցանկացած ավելորդ քայլ, մենք ձեզ կսպանենք։

Տղերք ունեին ընդամենը մի քանի ատրճանակ, երեք-չորս ինքնաձիգ, շատերն անզեն էին, Ոսկեպարում իրենց ընկերների հետ պետք է փոխվեին, զենքերը վերցնեին:

- Առաջին իջնողը պետք է պառկի գետնին, ձեռքերը գլխիդ հետևում։

 

Հրանտն առաջինն իջավ ու ավտոբուսի մոտ տեսավ արյան մեջ խեղդված Սաշիկ Անանյանի ու Միշա Մուրադյանի դիերը, հետո բոլորին պառկեցրին գետնին, թույլ չտվեցին շարժվել, Հրանտը հանձնեց անձը հաստատող փաստաթուղթը և կանգնեց, տղաները եկան։ Նա աղաչում էր, որ իրեն թույլ տան վիրակապել վիրավորներին։ Երկար աղաչանքներից հետո Դեմին անունով շեկ մազերով լեյտենանտը վերջապես թույլտվություն տվեց։

 

Հրանտը, Շախոն, Սամսոնը, Վահրամն ու Գեորգին ոտքի կանգնեցին, մյուսները չկարողացան։

 

Ավագ լեյտենանտ Հրանտ Հարությունյանն ասում է.

 

Երբ վեր կացա, տեսա, որ սպանված են Արտաշը, Ստեփանը, Ռաֆիկը, մի քիչ այն կողմ ընկած է Վարդանի դին, ավտոբուսից հանեցին Վահրամ Աղաբաբյանի և Մարտիկ Գիշյանի դիերը, սարսափելի էր։ Սկսեցինք վիրավորներին օգնել, բայց վիրակապ չկար, դեղորայք չկար, ոչինչ չկար, մեզ թույլ չտվեցին վիրակապել նրանց։ Մեզ ստիպեցին պատռել մեր շորերը և վիրակապել ընկերների վերքերը։ Անզորությունից ու զայրույթից չգիտեինք ինչ անել։ Չթողեցինք տղերքին, բայց մեր վիրակապերը չօգնեցին։

 

Հետո տղաներից ոմանք խնդրեցին, որ իրենց գնդակահարեն, ժամը 6:00-9:15-ը մոտավորապես երեքուկես ժամ մնացինք այս վիճակում: Զինվորներից ոմանք ծիծաղեցին, ոմանք իսկապես վախեցան։